(Rechts)personen kunnen een particulier recherchebureau inschakelen om gedragingen van anderen te laten onderzoeken, indien hun belangen door deze gedragingen zijn of kunnen worden geschaad. Maar welke regels, eisen en wettelijke bepalingen gelden er voor recherchebureaus? Ik geef hieronder een (beknopte) samenvatting.
Vereisten
Om een particulier recherchebureau te mogen runnen en recherchewerkzaamheden te mogen uitvoeren, is er een vergunning vereist van het Ministerie van Justitie & Veiligheid. Dit kunt u herkennen aan het toegekende POB-nummer. Om voor deze vergunning in aanmerking te komen, moet de korpschef van de politie toestemming verlenen. Daarbij wordt gekeken naar de bedrijfs- en beveiligingsomstandigheden en er wordt gescreend op een eventueel strafrechtelijk verleden. Er wordt een verklaring van betrouwbaarheid (VOG) afgegeven indien aan alle vereisten is voldaan. Daarnaast mogen er uitsluitend recherchewerkzaamheden verricht worden indien je in bezit bent van een geldig diploma van het SVPB (Stichting Vakexamens Particuliere Beveiligingsorganisaties). Met dit diploma kan het verplichte ‘legitimatiebewijs particulier onderzoeker’ worden aangevraagd bij de politie. Elke particulier rechercheur is verplicht deze ‘gele pas’ bij de uitvoering van recherchewerkzaamheden bij zich te dragen en op elk redelijk verzoek te tonen. De pas is 3 jaar geldig en moet steeds opnieuw worden aangevraagd. De vergunning dient elke 5 jaar opnieuw te worden verleend.
Autoriteit Persoonsgegevens
Elk particulier recherchebureau dient zich te houden aan de door de Autoriteit Persoonsgegevens opgestelde richtlijnen. Daarnaast controleren zij de verwerking van persoonsgegevens en houden zij toezicht op de geheimhoudingsplicht (wordt alle verkregen informatie vertrouwelijk behandeld?) en de beveiligingsplicht (zijn er passende technische en organisatorische maatregelen genomen om persoonsgegevens te beveiligen tegen verlies of enige vorm van onrechtmatige verwerking?).
De Privacygedragscode
De Privacygedragscode is bindend voor de sector particuliere recherchebureaus en bevat richtlijnen hoe in juridische zin moet worden omgegaan met persoonsgegevens die in het kader van de dienstverlening aan opdrachtgevers verstrekt worden. Voor deze gedragscode geldt dat de rechten en plichten die gelden voor iedere burger, ook gelden voor particuliere recherchebureaus. Hierbij geldt evenwel dat een grotere mate van zorgvuldigheid mag worden verwacht in het kader van de beroepsuitoefening. Net zo min als een burger is het de particulier rechercheur toegestaan om wetten te overtreden om gegevens te vergaren.
De wettelijke regels en normen
Het handelen van particuliere recherchebureaus moet in overeenstemming zijn met hetgeen in het maatschappelijk verkeer van hen mag worden verwacht. Naast deze norm, welke expliciet is vastgelegd in de Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus (WPBR), gelden ook de algemeen geldende normen van zorgvuldig handelen of nalaten zoals we deze kennen uit het Burgerlijk Wetboek. Indirect wordt particulier onderzoek genormeerd door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Deze wet waarborgt de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van natuurlijke personen en bepaalt dat persoonsgegevens in overeenstemming met de wet en op behoorlijke en zorgvuldige wijze moeten worden verwerkt. Gegevens die in strijd met deze bepaling zijn verkregen, mogen niet worden verwerkt. Bij de daadwerkelijke uitvoering van de opdracht moet een particulier onderzoeker telkens een afweging maken: hoe verhoudt zich het belang van de opdrachtgever tot het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de onderzochte persoon, in het bijzonder het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Daarnaast is het noodzakelijk dat persoonsgegevens alleen worden verzameld voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden.
De onderzoeksopdracht
Om te waarborgen dat de rechten en vrijheden van de onderzochte persoon gerespecteerd worden, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan alvorens tot onderzoek over te gaan:
- De opdrachtgever moet een gerechtvaardigd belang hebben om onderzoek te doen instellen naar gedragingen van iemand of de achtergrond van een persoon. Indien een werkgever bijvoorbeeld bestolen wordt door zijn personeel, heeft hij een gerechtvaardigd belang om te achterhalen wie zijn vertrouwen geschonden heeft;
- Om de opdracht te kunnen aanvaarden moet de opdracht en het doel van het onderzoek zo nauwkeurig mogelijk worden vastgelegd. Een duidelijke omschrijving van de onderzoeksopdracht draagt bij aan de controleerbaarheid achteraf van de rechtmatigheid van gegevensverwerkingen en het legitimeert het particulier recherchebureau tot het aanwenden van de bevoegdheden van de opdrachtgever;
- Bij de uitvoering van de opdracht moet er telkens rekening gehouden worden met de beginselen van proportionaliteit (de inbreuk op de belangen van de onderzochte persoon mag niet onevenredig zijn in verhouding tot het met de verwerking te dienen doel) en subsidiariteit (het doel waarvoor de persoonsgegevens worden verwerkt kan in redelijkheid niet op een andere, voor de onderzochte persoon minder nadelige wijze worden bereikt).
Samenvatting
U kunt een professioneel recherchebureau dus herkennen aan de volgende dingen:
- Een vergunning (POB-nummer) van het Ministerie van Justitie en Veiligheid;
- Geel legitimatiebewijs van de politie;
- Diploma ‘particulier onderzoeker’ van het SVPB;
- Naleven privacygedragscode, wet- en regelgeving (Wordt er door het recherchebureau gecontroleerd of er een gerechtvaardigd belang is? Zijn de opdracht en het doel van het onderzoek nauwkeurig vastgelegd? Worden de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit in acht genomen? Wordt er integer omgegaan met de vertrouwelijke gegevens?)
Tot slot
Het is belangrijk om bij de inschakeling van een particulier recherchebureau te weten of je met een professional te maken hebt of niet. Helaas zijn er bedrijven en personen die zich voor doen als particulier rechercheur of -recherchebureau, maar daar niet de juiste papieren voor blijken te hebben. Dit gaat niet alleen ten koste van de kwaliteit van het onderzoek, maar het kan ook problemen opleveren met latere rechtsgeldigheid van de rapportage in een gerechtelijke procedure. Voelt u zich als opdrachtgever dus ook vrij om in een intakegesprek te vragen naar de benodigde documenten. Bij A FONDO is het eerste intakegesprek gratis en zo krijgt u de gelegenheid om kennis te maken met ons recherchebureau en uw probleem te bespreken zonder verdere verplichtingen. Als u er na het gesprek een goed gevoel over hebt, dan kunt u beslissen de opdracht uit handen te geven aan ons.
Vragen? Neem vrijblijvend contact op